Kefir nasıl yapılır? Kefir mayası nereden temin edilir?

Kefiri evimde kendim mayalıyorum ve ailecek içiyoruz. Mayalayan ve içen birinden, ilk elden tecrübelerini öğrenmek isteyenler için paylaşıyorum:

• Kefir  nedir?

Kefir sütün mayalanması ile elde edilen bir içecektir, aynen yoğurt gibi. Süt yoğurt mayası ile mayalandığında kaşıkla yenilebilecek katılıkta yoğurt oluşur; kefir taneleri ile mayalandığında ise dilerseniz kafaya dikip içebileceğiniz, dilerseniz de bebeğinize kaşıkla içirebileceğiniz kefir oluşur. Kıvam olarak boza gibi yoğun, tat olarak da ekşi-tatlı bir ayrana benzetebiliriz. 

• Kefirin bebeğime ya da bana bir zararı olur mu?

Yukarıda da söylediğim gibi: Kefir, sütün mayalanmış halidir, tıpkı yoğurt gibi. Yoğurdun herhangi bir zararı olmadığına göre, kefirin de yoktur.  Ayrıca bazı insanlar süt içince hazım güçlükleri yaşarlar. Bu kişilerde laktoz intoleransı vardır. Yani süt şekerini sindiremezler. Kefirde ise laktoz, laktik aside dönüştüğünden intolerans sorunu yaşanmıyor. Dolayısıyla süt içmekten hoşlanmayan bazı bebekler, kefiri keyifle içebilirler. Denemekte fayda var :) Yoğurt ve süt ürünleri nasıl tüketiliyorsa, kefir de bir besin maddesi olarak aynı şekilde tüketilebilir. Ayrıca saçma bir fikir gibi gelebilir ama ben hayvanların içgüdülerine çok güvenirim :) Kefiri kedime verdiğimde (ki sanılanın aksine kediler de sütü sindirmekte zorlanır ve normal inek sütünün kedilere sulandırılarak verilmesi tavsiye edilir) kesinlikle süt içmeyen kedim, kefiri yalanarak içiyor (yoğurdu da aynı şekilde keyifle yiyor) :)

• Kefirin ne faydası var?

Sindirim sisteminde zararlı bakteri ve mayaların bulunduğu ortamı temizleyerek barsakların direncini arttırır. Bu sayede hem sindirim hem de bağışıklık sistemini kuvvetlendirmiş olur. Eczacıbaşı, kefirin içerisinde bulunan bir bakteriden besin takviyesi üretti. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirici ve sindirim sistemini rahatlatıcı etkisi olduğunu söylüyorlar: BioGaia. Değişik yerlerde kefirin bir çok faydası olduğu söyleniyor. Ama neticede bir gıdadır, hiçbir gıda tek başına mucizeler gerçekleştiremez. Ama gözle görünür faydaları da yok değil kefirin: Annem süt içmekten hoşlanmıyor (tahminim laktoz-intolerant olduğu yönünde). İleri düzeyde kemik erimesi çıkınca süt yerine kefir içebileceğini söyledi doktoru. Ayrıca barsakları düzenlediğini ve kabızlığa karşı çok işe yaradığını da eklemeliyim.

• Kefir nasıl mayalanır?

 Kefir mayalamak, yoğurt mayalamaktan çok daha kolaydır. Sütün içine kefir tanesini atın ve oda sıcaklığında (güneş almayan bir yerde) 24 ila 48 saat arası bekletin. Kefiriniz mayalandı bile! Ben çoğunlukla kaynatılmış çiğ sütü bir cam kavanoza koyup, ağzını bir örtü ile kapatıp, mutfak dolaplarından birine koyuyorum. Bazen de normal kutu sütün kapağını kesip içine kefir tanelerini atıyor ve kapağını kıvırarak kapayıp, buzdolabı kapağına koyuyorum. Her iki şekilde de mayalanma gerçekleşiyor. Kefiri az mayalarsanız tatlı, uzun mayalarsanız tadı ekşi oluyor. Uzun mayalanırsa ayrıca peynir altı suyu gibi bir su oluşuyor. Ama kefiri süzerken süt gibi olan kısımla, su gibi olan kısım tekrar karışmış oluyor.

• Nereden kefir tanesi bulabilirim?

Ben ilk kefir tanemi Kefir Taneleri yahoo grubunun kurucusu İsmail Hakkı Seymen'den almıştım. Kendisi hala ücretsiz kefir tanesi gönderiyor. Grubun ana sayfasında adresi ve cep telefonu da var. Ayrıca gruba kefir tanesi istediğinizi belirtir bir e-posta yolladığınızda size yakın yerlerde oturan üyelerden de gönderen çıkıyor muhakkak. Ayrıca çevrenizde kefir ile mayalama yapan varsa, kefir tanelerinden birazını size vermesini de talep edebilirsiniz. Bazen kefir taneleri o kadar çoğalıyor ki azaltmak için taneleri yemek zorunda kalıyoruz :)

• Kefiri mayalarken nelere dikkat etmek lazım?

Öncelikle kefir tanelerini küstürmemek lazım. Çünkü bu tanecikler canlı! İlgi gördükçe büyüyor, çoğalıyor, tombullaşıyorlar. Yeterli ilgiyi görmediklerinde ise sönüyor, azalıyor, küsüyor ve yaptıkları kefirin tadı da ekşimsi oluyor.

Kefir tanelerinin bakımı kolay aslında, dikkat edilmesi gereken bir kaç nokta var sadece:

• Kefir tanelerini mümkün olduğunda metal ile temas ettirmeyeceksiniz. Kefiri süzerken plastik süzgeç ve tahta (ya da plastik) kaşık kullanmak (ya da kaşık yerine parmaklarınızı da kullanabilirsiniz) kefir tanelerini mutlu ediyor.

• Kefiri süzdükten sonra kefir tanelerini yıkıyorum. Yıkarken klorlu su yerine temiz su kullanırsam, kefir tanelerim çok seviniyorlar bu işe :)
• Kefir yapmayacağınız zamanlar, taneleri bir kabın içindeki suya atıp buzdolabında ya da uzun bir süre kullanmayacaksanız da derin dondurucuda bekletmek gerekiyor. Eğer kefir tanelerini oda ısısında bırakırsanız küsüyor ve ekşiyorlar. Ben hiç derin dondurucuya atmadım ama buzdolabında, su dolu bir kavanozda aylarca bekledikleri oldu. Hiç de bozulmadılar bu işe :)

• Kefiri nasıl tüketebilirim?

Kafaya dikip içebilirsiniz :) Ya da yoğurt kullandığınızda her yerde kullanabilirsiniz:
İçine biraz tuz atıp ayran gibi içebilirsiniz.
İçine salatalık doğrayıp cacık gibi içebilirsiniz.
Keklere, böreklere, kreplere (akıtmalara) katabilirsiniz.
Tarhana yapımında kullanabilirisiniz.
İçine muz, bal ve hatta biraz mısır ekmeği doğrayıp bebeğinize yedirebilirsiniz.

NOTLAR:

1. Nasıl ki yoğurt ya da ılık süt hafif uyku yaparsa, aynı şekilde kefirin de sakinleştirici ve gevşetici bir etkisi var. Bunun içindeki yüksek magnezyum ve kalsiyum oranından kaynaklandığı tahmin ediliyormuş.
2. Kefir yapmak, sütü uzun süre saklamanın bir yöntemidir. Dolayısıyla normal süt gibi 3 gün içinde tüketmeniz gerekeceğinizi düşünmeyin. Yeni yaptığınız kefiri eskisinin üzerine ekleyerek içmeye devam edebilirsiniz. Yıllardır kefir yapıp saklıyorum, henüz bozulma ya da küflenme filan görmedim kefirde. Ama tabii buzdolabında saklamanız gerekiyor. Uzun süreli saklamalarda da tadı ekşimsi oluyor.
3. Kefirin içinde az miktarda etil alkol var. Tıpkı boza gibi. Eğer boza içmekten sakınan biriyseniz, bu konuda sizi uyarmak isterim.
4. Kefirle ilgili daha ayrıntılı bilgileri şu sayfalardan bulabilirsiniz: 

• Yogurt Land

• basit bir yaşam
• Öykü'den Hikayeler